Parki i ogrody. Krakowskie Planty

Zapis cyfrowy

Krótki pobyt w Krakowie pozwolił mi uzupełnić projekt Parki i ogrody o kilka jesiennych zdjęć z Plant, Parku Jordana i Błoni. Słońce ciągle schowane było głęboko za chmurami, mgła nieustannie spowijała Kraków. Mimo napiętego programu obowiązkowego, udało mi się  wykonać kilka ujęć małym obrazkiem. Kadry podobne są do zamieszczonych, w tym miejscu notatek cyfrowych. Ważniejsza od zdjęć okazała się możliwość przebywania w historycznych miejscach, w życiu niewiele jest rzeczy przyjemniejszych niż nieśpieszny spacer po centrum Krakowa, oddychanie atmosferą miejsca i degustacja galicyjskiej kuchni.

Literatura dotycząca spraw i historii krakowskich jest bardzo bogata i dotyczy najdrobniejszych szczegółów,  więc tym razem ograniczę swoje komentarze do spraw podstawowych, wręcz porządkujących. 

Początki ogrodu miejskiego, zwanego Plantami sięgają początków XIX wieku, kiedy to władze austriackie zaczęły likwidować mury miejskie Krakowa. Celem było upiększenie i otwarcie biednego i zaściankowego wtedy miasta. Planty powstawały w kilku etapach. Jako ostatni, ok. 1880 r., urządzono fragment pomiędzy Barbakanem, a wylotem ul. Sławkowskiej czyli część targowiska kleparskiego. Od samego początku kultywowana była tradycja stawiania na Plantach pomników. Pierwszym był obelisk upamiętniający Floriana Straszewskiego (1874 r.), jako następne stanęły pomniki: Lilli Wenedy, Grażyny oraz Bohdana Zaleskiego (zw. też grupą Bojana) a ostatnio modernistyczna fontanna imienia Fryderyka Chopina.

W długiej historii plant, krakowianie podejmowali wiele prac porządkujących i upiększających, takich jak oświetlenie alejek lampami gazowymi czy budowę sadzawki. Aż do II wojny światowej, charakterystycznym elementem plantowych alejek były drewniane kioski oferujące wodę sodową firmy Rząca-Chmurski. 

Pod koniec lat '80 XX wieku, rozpoczęto współczesną restaurację zaniedbanych Plant. Odtworzone zostały wtedy kompozycje poszczególnych części parku, a także stylowe detale jak lampy, ogrodzenie i małą architekturę (zniszczone podczas niemieckiej okupacji). Dzisiejsze Planty składają się z 8 ogrodów i mają  prawie 4 km długości i powierzchnię 21 ha. Na Plantach znajduje się 40 gatunków drzew i krzewów, w tym pomniki przyrody, jak imponujący 130-letni platan u wylotu ul. Wiślnej.