Na szlaku zabytków romańskich (VII)
Zabytków architektury romańskiej w Polsce mamy niewiele, tym bardziej są cenne i warte poznania. Dobrze zachowane fragmenty murów romańskich znajdziemy w kościele św. Marcina w Kazimierzu Biskupim (Wielkopolska). Jest on ośrodkiem kultu Pięciu Braci Męczenników*, którzy widnieją nawet w herbie miasteczka. Kościół zbudowany został z ciosów kamiennych, najprawdopodobniej w drugiej połowie XII w. Pierwsze źródło pisane znajdziemy w Kronice Jan Długosza, który wspomina o przekazaniu Kazimierza biskupstwu lubuskiemu, przez Henryka Brodatego w 1237 r.
Kościół był wielokrotnie przebudowywany, z elementów romańskich, oprócz fragmentów murów, zachowały się ślady romańskiego portalu, w ścianie południowej i znaki kamieniarskie - krzyż na podstawie (Ziemia) oraz krzyż na okręgu (Wenus).
Fotografując obiekt w Kazimierzu zauważamy, że pojęcie pionów, równoległych i prostych jest w tym wypadku względne.
Jak się dowiadujemy z portalu album romański.pl, niedawno, w kościele w Kazimierzu Biskupim, w czasie remontu kruchty południowej, znaleziono romańską płytę nagrobną wtórnie wmurowaną w ścianę zewnętrzną kościoła (ten kościół to, niestety, fuszerka budowlana z XII wieku - ściany się wybrzuszają, użyto złej zaprawy). Prawdopodobnie chciano w ten sposób wzmocnić ścianę.
Wg Jerzego Łojki, konińskiego historyka - mediewisty, płyta pierwotnie mogła być umieszczona w prezbiterium romańskiego kościoła, w posadzce. Nie wiadomo, kto pod nią spoczywał. Przekazy mówią o tym, że kościół został postawiony na grobie św. Mateusza, jednego z pięciu Braci Międzyrzeckich - pierwszych męczenników benedyktyńskich na naszych ziemiach. Zginęli w 1003 roku, kościół jest o wiek młodszy.
Wiąże się go z fundacją Piotra Włostowica**, z 1120 roku. Wiemy, że w akcie pokuty miał postawić siedem kościołów, a ufundował siedemdziesiąt. Objechany przez biskupa, że zgrzeszył pychą, wybudował jeszcze siedem :) Jednym z nich jest świątynia w Kazimierzu Biskupim, a znaleziona właśnie romańska płyta nagrobna jest jedną z siedmiu istniejących w Wielkopolsce. Prostokątna, jeszcze nie wiem, w jakim kamieniu odkuta, przedstawia krzyż łaciński stojący na półokręgu, z ramionami wpisanymi w koło. Analogiczną znaleziono w wawelskim Kościele B na dziedzińcu zewnętrznym, tylko wawelska płyta jest reliefem, a tu rzeźba jest wypukła. Unikat.
* Wikipedia o Pięciu Braciach Męczennikach międzyrzeckich
**KRÓTKA HISTORIA PIOTRA WŁOSTOWICA
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz