 |
| Ślaz piżmowy (Malva moschata L.) Odbitka barytowa 16x22 cm |
Znieważona ziemia
Jest rok 1986, Prypeć, 50 tysięczne miasto sąsiadujące z Czarnobylem, kilka dni przed
katastrofą. Mieszkańcy szykują się do obchodów święta 1 Maja. Młoda para robi sobie zdjęcia pod pomnikiem Lenina, na głównym placu Prypeci. Pożar elektrowni przerywa nagle ich wesele. Bez przerwy pada deszcz, razem z nim opadają radioaktywne substancje uwolnione w wybuchu elektrowni. Mało kto zdaje sobie sprawę z zagrożenia. Inżynier (Chyra) rozdarty między zakazem mówienia o zagrożeniu a chęcią zrobienia czegokolwiek... To obrazy z pierwszej, tej bardziej udanej część fabularnego filmu o największej
katastrofie elektrowni atomowej. To również debiut fabularny Michale Boganim, debiut wysokiej jakości.
25 lat po wybuchu elektrowni atomowej w Czarnobylu film opowiada o tym wydarzeniu i skutkach, jakie miało ono na mieszkańców położonego tuż obok miasta Prypeć. Znieważona ziemia (Land of oblivion/La Terre outragée) pokazuje losy kilku osób i ich rodzin w dwóch różnych okresach – w dniu eksplozji, a następnie dziesięć lat później. Ci którzy przeżyli funkcjonują z brzemieniem strasznego doświadczenia - z którym udaje im się żyć - ale nie da się od niego uwolnić. Film mimo udziału finansowego PISF niestety nie jest dystrybuowany w Polsce, może kiedyś pokaże go telewizja.*)
 |
| Ślaz piżmowy (Malva moschata L.) Odbitka barytowa 16x22 cm |
W 2010 r. na V Festiwalu Diaporam Cyfrowych pokazywany była diaporama cyfrowa Beaty Ostachowicz pt. Prypeć - czas zatrzymany. Do jury regionalnego przeglądu udało mi się namówić Bogusia Biegowskiego i Witka Jagiełłowicza. Ich praca była ciężka, bo oglądanie - często nużących - diaporam trwało ze 3 godziny. Ostatecznie wygrała u nas Prypeć-... zestaw poruszających zdjęć z miasta widma. Wiele kadrów z tych samych miejsc widać w filmie Boganin.
W 1986 r. uczyłem historii w szkole podstawowej w SC, na 1 maja, wraz z pozostałymi nauczycielami zobowiązany zostałem do opieki nad dziećmi w czasie pochodu a więc i do udziału w tej swoistej demonstracji poparcia dla partii. Dzieci przed wyjściem na pochód przyjmowały kieliszek odkażającego płynu lugola.**) Ze szkoły do stadionu gdzie pochód się kończył jest ponad 3 kilometry. Radioaktywna chmura cały czas była nad nami. Naczelnikiem miasta był wtedy - do dzisiaj urzędujący Burmistrz Miasta a ówczesna dyrektorka szkoły również, jak monolit trwa na swym stanowisku.
 |
| Ślaz piżmowy (Malva moschata L.) Odbitka barytowa 16x22 cm |
RUDERALIA
Jedną z nitek w studium natury będą RUDERALIA. Na pierwszy ogień idzie ślaz. Ślaz a szczególnie jego odmiana ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) należy do roślin ruderalnych. Tworzą one specyficzne siedliska, w pobliżu siedzib ludzkich, jak śmietniki, przypłocia, przychacia, przydrożne wykopy. Zajmują też nieużytki, miejsca zdegradowane i opuszczone przez człowieka - wysypiska śmieci i gruzu, hałdy przemysłowe, rowy, nasypy kolejowe, parkingi, pobocza dróg, obszary budowlane i hodowlane. Rośliny ruderalne zdobywają przyczółki pod nowe życie. Jeśli teren był spustoszony przez środki chemiczne szybko pojawia się roślina, której ten skład związków chemicznych w znieważonej glebie szczególnie odpowiada. Kiedy już wykształci się nowy ekosystem - rośliny ruderalne ustępują miejsca innym bardziej szlachetnym.
Wspólną cechą siedlisk roślin ruderalnych jest brak stabilności i wysoka zawartość soli mineralnych (związków azotu, fosforu i potasu). Wśród opisywanych dzisiaj roślin, dużą rolę odgrywają nitrofity, które lubią gleby bogate w związki azotowe, powstające w warunkach związanych zarówno z czynnikami naturalnymi (np. na brzegach wód, gdzie gromadzą się duże ilości szczątków organicznych, czy w pobliżu siedlisk ssaków i ptaków, gdzie gromadzą się odchody), jak i antropogenicznymi (np. wokół śmietników, gnojowni, na nawożonych polach uprawnych). Najpopularniejsze z nich to (pokrzywa, łoboda, liczne gatunki komos i szarłatów)
Jedną z najbardziej znanych i używanych na świecie roślin ruderalnych jest Cannabis ruderalis czyli konopie indyjskie.
 |
| Ślaz piżmowy (Malva moschata L.) Odbitka barytowa 12x16 cm |
 |
| Ślaz piżmowy (Malva moschata L.) Odbitka barytowa 12x16 cm |
A sfotografowany i zamieszczony tutaj ślaz piżmowy (Malva moschata) to mrozoodporna bylina występująca na terenie całego kraju na słonecznych ubogich murawach. Ślaz ma bardzo ładne kwiaty o średnicy 4-6 cm, różowe lub białe, pojedyncze, wyrastają po kilka na wierzchołkach rozgałęzień. Mają lekki piżmowy zapach. Nasiona są ułożone w krążek okryty kielichem.
**) WIKIPEDIA: Płyn Lugola (łac. Iodi solutio aquosa) – wodny roztwór czystego jodu w jodku potasu, opracowany przez Jeana Lugola w roku 1829....
Płyn Lugola, na wniosek specjalistów z Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie ze Zbigniewem Jaworowskim na czele, zaaplikowano bezpłatnie wielu obywatelom, szczególnie dzieciom, w całej Polsce w roku 1986 po wybuchu w elektrowni atomowej w Czarnobylu w celu zapobieżenia wchłanianiu radioaktywnego izotopu jodu 131I z opadów promieniotwórczych powstałych w wyniku wybuchu i pożaru elektrowni. Nadwyżki jodu przyjęte w płynie Lugola skutecznie powstrzymywały wbudowywanie radioaktywnych izotopów jodu w hormony tarczycowe – tyroksynę i trójjodotyroninę (profilaktyka raka tarczycy). Był to jeden z przypadków w PRL, kiedy władze polskie mimo początkowych oficjalnych zaprzeczeń strony radzieckiej podjęły działania wbrew ich zaleceniom, ale w interesie własnych obywateli.
Zastosowanie płynu Lugola, z perspektywy czasu, było w opinii samego Jaworowskiego niekonieczne – w rozmowie z dziennikarzem "Polityki" stwierdził w 2006: „...gdybym miał wówczas obecną wiedzę na temat skali skażeń i tego, co dokładnie wydarzyło się w czarnobylskiej elektrowni, nie rekomendowałbym nawet podawania ludności płynu Lugola”. Główną motywacją tego działania była całkowita blokada informacyjna ze strony ZSRR – naukowcy nie znając prognozy nasilenia promieniowania brali pod uwagę najbardziej pesymistyczny wariant.
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz