Czas mamy około świąteczny, warto więc nieco wyhamować i rzucić spojrzenie wstecz, na jedno ze zjawisko z historii kultury, które ciągle jest żywe i bezustannie inspiruje.
Albert Renger-Patzsch (1897-1966) wraz z Augustem Sanderem i Karlem Blossfeldtem, był jednym z niekwestionowanych pionierów dwudziestowiecznej fotografii niemieckiej. Rzeczywiście, to co Sander osiągnął w fotografii portretowej oraz Blossfeldt w fotografii roślin, do tego doszedł Alberta Renger-Patzsch w wizualizacji przedmiotów i świata materialnego*). Jako jeden z twórców, opozycyjnego wobec ekspresjonizmu ruchu, który z czasem stał się znany jako Neue Sachlichkeit (Nowy Obiektywizm, Nowa Rzeczowość) dążył do dokładnego odwzorowania wyglądu obiektów, ich form, materiałów i faktury. Podstawowymi wyróżnikiem tej fotografii są czystość, odrzucenie wszelkich zapożyczeń od sztuk plastycznych. Dominujący wcześniej piktorializm zmierzał do interpretowania rzeczywistości, podczas gdy Nowa Rzeczowość stawiała sobie za cel dokładne odtworzenie rzeczywistości. Twórcy Nowej rzeczowości wykorzystywali jedynie te procedury fotograficzne, techniczne i formalne, które przyczyniały się do uzyskania wrażenia przejrzystości zdjęć. Jasność, nieodłączna forma światła, ideał precyzji i obiektywizmu to kolejna cecha fotografii Renger-Patzcha.**) Kolejne to ostrość i obiektywizm, nierozłączne cechy charakterystyczne estetyki Nowej Rzeczowości.
Programowo odrzucał wszelkie dążenie fotografów do artyzmu a zarazem własne ambicje artystyczne, wierząc, że fotograf powinien starać się uchwycić istotę obiektu. Wzywał kolegów fotografów do dokumentowania, a nie uprawiania sztuki.
Albert Renger-Patzsch (1897-1966) wraz z Augustem Sanderem i Karlem Blossfeldtem, był jednym z niekwestionowanych pionierów dwudziestowiecznej fotografii niemieckiej. Rzeczywiście, to co Sander osiągnął w fotografii portretowej oraz Blossfeldt w fotografii roślin, do tego doszedł Alberta Renger-Patzsch w wizualizacji przedmiotów i świata materialnego*). Jako jeden z twórców, opozycyjnego wobec ekspresjonizmu ruchu, który z czasem stał się znany jako Neue Sachlichkeit (Nowy Obiektywizm, Nowa Rzeczowość) dążył do dokładnego odwzorowania wyglądu obiektów, ich form, materiałów i faktury. Podstawowymi wyróżnikiem tej fotografii są czystość, odrzucenie wszelkich zapożyczeń od sztuk plastycznych. Dominujący wcześniej piktorializm zmierzał do interpretowania rzeczywistości, podczas gdy Nowa Rzeczowość stawiała sobie za cel dokładne odtworzenie rzeczywistości. Twórcy Nowej rzeczowości wykorzystywali jedynie te procedury fotograficzne, techniczne i formalne, które przyczyniały się do uzyskania wrażenia przejrzystości zdjęć. Jasność, nieodłączna forma światła, ideał precyzji i obiektywizmu to kolejna cecha fotografii Renger-Patzcha.**) Kolejne to ostrość i obiektywizm, nierozłączne cechy charakterystyczne estetyki Nowej Rzeczowości.
Programowo odrzucał wszelkie dążenie fotografów do artyzmu a zarazem własne ambicje artystyczne, wierząc, że fotograf powinien starać się uchwycić istotę obiektu. Wzywał kolegów fotografów do dokumentowania, a nie uprawiania sztuki.
Najbardziej znanym dziełem Renger-Patzscha jest album Die Welt ist Schön (The World Is Beautiful; Świat jest piękny), który stał się jedną z najbardziej znaczących książek fotograficznych kiedykolwiek opublikowanych.
Publikacja z 1928 r. jest kolekcją stu fotografii, na których autor pokazał w bardzo dużych zbliżeniach rośliny i zwierzęta, fragmenty przedmiotów, części budynków i urządzeń, elementy instalacji przemysłowych oraz produkty i maszyny wytwarzane seryjnie. Wszystkie obiekty ukazane są z jasnością i dokładnością cechującą zdjęcia naukowe. Fotografia redukuje świat do rzeczy a rzeczy do mechanizmu. W tym świecie nie miejsca dla człowieka, nie ma też miejsca dla społecznej głębi i subiektywizmu. Świat jest piękny, bo zanurzony jest w świetle, które uwydatnia kojące i harmonijne terytoria roślin i maszyn, ukrywając ludzkie rozterki i niepokoje. Zdaniem André Rouillé jest to spojrzenie, które zatrzymuje się na powierzchni rzeczy i przedmiotów **).
Albert Renger-Patzsch zaprezentował typologiczne podejście do fotografii dokumentalnej na długo przedtem zanim Bernd i Hilla Becher pokazali światu swoje kolekcje cementowni i wież kopalnianych. Analizując zróżnicowanie form natury, pokazywał zarówno faliste linie kwiatów dalii i najeżone kolcami osty i kaktusy. Z drugiej strony dokumentował reprezentatywne obiekty przemysłowe ale i lasy, pola, łąki i pastwiska z okalającymi je drzewami i liniami kominów fabrycznych w tle. Pierwsi widzowie odbierali te obrazy z naiwną wiarę w harmonię całego stworzenia, dzisiaj widzimy raczej krajobraz kulturowy.
Mimo wyrzekania się artyzmu Renger-Patzsch uważany jest za jednego z największych i najbardziej wpływowych artystów fotografii XX w. Bardzo często łapię się na tym, że właśnie zrobiłem zdjęcie w stylu Renger-Patzscha :-)
Tekst zilustrowałem zdjęciami Alberta Renger-Patzscha z różnych stron i portali internetowych.
*) Ann Wilde, Jurgen Wilde i Thomas Weski w Albert Renger-Patzsch: Fotograf obiektywizmu
**) za André Rouillé. Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną
**) za André Rouillé. Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz