Parki i ogrody. Rybowo

Nokiografie

W drodze z Gołańczy zatrzymałem się na kilka chwil w Rybowie z myślą Parkach i ogrodach. Mam nadzieję, że jakieś kadry z tego miejsca znajdą się w moim cyklu, jak tylko pojawi się właściwe światło. Rybowo to jedna z większych i ładniejszych wsi w gminie Gołańcz. Tymczasem zamieszczam kilka nokiografii z majowej wizji lokalnej.

Wieś pierwotnie należała do rodu Pałuków, pierwsze wzmianki (w rejestrach sądowych) pochodzą z końca XIV w. Pierwsza z roku 1391 dotycząca Janusza z Rybowa Rybowskiego, którego kupiec poznański Mikołaj Golparg pozywał sądownie o 2 kopy groszy. Z kolei w 1399 r. Małgorzata z Rybowa Rybowska prawowała się z Sędziwojem Mokronowskim o wiano w sumie 100 kóp groszy; czuła się bowiem pokrzywdzoną przy działach,  jakie między sobą poczynili dziedzice Margonina*.

Około 1523-1548 r. wchodziło Rybowo w skład klucza gołanieckiego. U schyłku XVIII wieku Rybowo, Grabowo i Konary dziedziczyli Ignacy i Stanisław Ulatowscy. Rybowo z folwarkiem Wymysłowem jeszcze 1850 r. było w ręku Ulatowskich herbu Jastrzębiec.

Do końcu XIX wieku wieś składała się z części włościańskiej (2 domy z 492 morgami) i dworskiej (z 208 mieszk. w 21 domach,  3237 morgów). Bezpośrednio przed I wojną światową Rybowo należało do niemieckiej fundacji Neuzelle (w Brandenburgii)*.

Ponad jeziorem znajduje się zrujnowany dwór, (w zasadzie stoją tylko 2 ściany) z końca XVIII wieku, przebudowany w XIX wieku. Otaczają go resztki parku (3,25 ha), wśród których nie sposób nie zauważyć wspaniałych okazów kasztanowców. Właśnie teraz pięknie kwitną. Do parku wchodzi się przez starą bramę. Obok stoją nie tynkowana oficyna z połowy XIX wieku i ruiny zabudowań folwarcznych. Na domu nr 23 (dawnym czworaku z 1901 roku) znajduje się ciekawa pamiątka PRL-u, tablica upamiętniająca miejsce stacjonowania sztabu Armii Czerwonej w styczniu 1945 roku.

Nazwa wsi i jeziora wskazuje, że ryb zawsze musiało być tutaj mnóstwo. Tak jest do dzisiaj. Jezioro Rybowskie (Paliński nazywa je jeszcze - Jeziorem Rybno), przylegające bezpośrednio do parku i zabudowań dworskich jest naturalnym polodowcowym zbiornikiem o powierzchni 10 ha. Niezbyt dużym ale zasobnym w różne gatunki ryb. Akwen jest doskonale znany i polecanym w środowisku wędkarzy. Łowisko jest prywatne, na temat warunków połowu informacje znaleźć można na specjalistycznych stronach dla wędkarzy. Można się tam dowiedzieć, że ...masa poławianych osobników mieści się w przedziale od 7 do 30 kg, najczęściej poławia się ryby o masie 10-20 kg. Populację ciekawych dla karpiarzy ryb uzupełniają amury, jest ich jednak niewiele i stanowią raczej przyłów, choć ich rozmiary są dość imponujące. W ostatnich latach udało się złowić dwa amury których masa wynosiła 17 i 22 kg.

________________________
* nieoceniony Piotr Paliński