Czołg z Bornego

  ANALOGSY

     BORNE SULINOWO (GROßBORN, БОРНЕ СУЛИНОВО) to miasto interesujące przede wszystkim miłośników militariów. Wybrali je na miejsce swoich zlotów.

Borne w powszechnej świadomości funkcjonuje jako była baza radzieckiej Północnej Grupy Wojsk, której dowódcą był słynny gen. Wiktor Dubynin. Wcześniej dowodził wojskami radzieckimi w Afganistanie, później (za Jelcyna) był szefem Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Fakt, ze wojska rosyjskie wycofały się z Polski dopiero w 1993 r. to głównie jego „zasługa”. Był twardym graczem i umiał wykorzystać „polskie rozmemłanie”. „Błyskotliwa kariera generała Wiktora Dubynina zakończyła się niespodziewaną śmiercią w niedzielę, 22 listopada 1992 roku w Moskwie. Telewizja rosyjska zawiadomiła o tym z 36-godzinnym opóźnieniem, a prasa doniosła dopiero we wtorek 24 listopada. Jest to co najmniej dziwne, biorąc pod uwagę, że był on wtedy szefem Sztabu Generalnego i pełnił funkcję pierwszego zastępcy Ministra Obrony Federacji Rosyjskiej. Miał wtedy zaledwie 49 lat. Oficjalny komunikat mówił o raku płuc, lecz jego zejście należy chyba dopisać do długiej listy zaskakujących śmierci  polityków i wojskowych Rosji i ZSRR…”* Więcej >>

Całe miasto od podstaw wybudowali jednak Niemcy, w latach 30 XX w. jako Großborn (Stracony Zdrój). Gdy zbliżał się front w 1945 r. opuścili je, a sowieci przejęli bez walki. Jak weszli, tak już nie wyszli do 1993 r. "Znajdowała się tu dywizja oraz dwa pułki zmechanizowane, pułk oraz batalion czołgów, pułk artylerii, dywizjon artylerii przeciwlotniczej, bataliony: saperów, zaopatrzenia, medyczny, rozpoznawczy, brygada rakiet operacyjno-taktycznych, skład materiałów pędnych i smarów. W sumie garnizon liczył ok. 25 tys. żołnierzy, którzy do dyspozycji mieli poligon o pow. 18 tys. ha."*

     Przez 45 lat miasto nie istniało na mapach, nie figurowało nawet w spisie miejscowości administrowanych przez Polskę. Drogi wiodące do..., nieoczekiwanie kończyły się w lesie, wielkiej urody okoliczne lasy jeziora „nie nadawały się do biwakowania i pływania”. Opuszczając swoja polską kolonię, Rosjanie wywozili wszystko co się dało. Musieli jednak pozostawić groby najblizszych. Na cmentarzu w Bornem mamy dziwne wymieszanie motywów świeckich i religijnych. Często wykorzystywali elementy wzięte wprost z niemieckich cmentarzy, ale również tandetne detale z blachy czy plastiku. Szok przeżywamy na samym wejściu  widząc jaskrawo pomalowany "pomnik pepeszy".

W czerwcu 1993 roku, "rozpoczął się nowy, po raz pierwszy cywilny etap w historii Bornego Sulinowa. Zaczął się unikatowy w czasach nam współczesnych, w skali europejskiej, proces zasiedlania i zagospodarowania objawionego nagle, pustego miasta i przyległego poligonu o powierzchni 18 tys. hektarów.”* Proces w mniejszej skali, porównywalny z zasiedlaniem tzw. Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Do dzisiaj przechadzając się ulicami Bornego można poczuć pionierską atmosferę. Do Bornego zjechali ludzie z inicjatywą, pomysłami, energią. Jadąc do kurortów nadbałtyckich warto nadłożyć kilka kilometrów aby pooddychać atmosfera wolności, zjeść tanio i dobrze. Drogi do wiodące Bornego są, o dziwo, szerokie i w świetnym stanie.

*z oficjalnej strony www.bornesulinowo.pl/